Mormodes sinuata

Rchb. f. i Warming 1878
Podrodzina: Epidendroideae
Plemię: Gongoreae
Podplemię: Catasetinae

 

Foto: © Sunset Valley Orchids. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Mormodes sinuata

Synonim: Indeks Kewensis podaje nazwę jako sinuata, podobnie czynią to Pabst i Dungs (1975), ale Dunsterville i Garay (1972) podają ją jako sinuatum. Poprawna nazwa zależy od nazwy użytej w oryginalnym opisie, ale do tego nie mamy dostępu.  

Występowanie:

Brazylia i Wenezuela. W Brazylii storczyk ten spotykany jest na nizinach i sawannach w głębi lądu, na wysokościach 500-1000 m, w stanach Minas Gerais, Goiás i w Dystrykcie Federalnym. W Wenezueli spotkano je powyżej Bejuma w stanie Carabobo.   

Klimat:

Skrajne zanotowane temperatury to 37°C i 6°C.
Średnia wilgotność waha się od 60% zimą do ponad 90% latem i jesienią.
Opady od 0 mm w lutym do 333 mm w czerwcu.
Średnie temperatury (dzień/noc) od 28,3/12,2°C w styczniu do 31,7/17,8°C w kwietniu.
Okres kwitnienia: od października do lutego.

Uwagi różne:

Okres kwitnienia podawany w danych klimatycznych pochodzi z doniesień hodowców.  Hawkes (1965) podaje, że gatunki Mormodes żyją stosunkowo krótko po osiągnięciu dojrzałości. Rośliny zwykle obumierają w 6-8 lat po pierwszym kwitnieniu i to bez względu na sposób uprawy.  Wiard (1986) sugeruje, aby po zauważeniu zewnętrznych oznak możliwego obumierania rośliny natychmiast ją podzielić na części po 1-3 zdrowe pseudobulwy każda.  

 

Informacje o roślinie i kwiatach:

Wielkość i typ rośliny:

Duży epifit o wzroście sympodialnym i wysokości do 45 cm.  

Pseudobulwy/łodyga:

Pseudobulwy mają ok. 20 cm długości i 4 cm szerokości. Zgrupowane, wrzecionowate pseudobulwy mają kilka węzłów okrytych szarymi osłonkami, wyraźnie unerwionymi w młodości. Osłonki te są jednak nietrwałe i starzejąc się opadają z pseudobulw.  

Liście:

Liście mają do 25 cm długości i 4 cm szerokości. Na szczycie każdej pseudobulwy wyrasta kilka cienkich, ostro zakończonych, wyprostowanych lub wygiętych liści. Centralny nerw i po jednym z każdej jego strony są lekko wklęsłe na górnej powierzchni, a wypukłe na spodniej.  

Kwiatostan:

Kwiatostan ma do 16 cm długości. Dojrzałe pseudobulwy mogą wytworzyć jeden lub więcej pędów kwiatowych wygiętych lub wyrastających poziomo, które wyrastają z węzłów wzdłuż pseudobulwy. Gruba, cylindryczna szypułka i trzon kwiatostanu są ciemnokasztanowe, ale pochewki kwiatowe są kremowe. Kwiaty wyrastają gęsto na górnych dwóch trzecich kwiatostanu.  

Kwiaty:

Liczne. Na każdym kwiatostanie wyrastają liczne, dość małe, miseczkowate kwiaty. Pridgeon (1992) przedstawia kwiaty, których płatki obu okółków są głęboko czerwone z wieloma wąskimi, ciemniejszymi, podłużnymi żyłkami, a warżka jest białawo-różowa z wieloma wąskimi, podłużnymi, jaskrawo czerwonymi żyłkami. Natomiast Dunsterville i Garay (1972) podają, że kwiaty, które oni widzieli, były bardzo ciemne, winno-czerwone, a Pridgeon podaje, że kwiaty mogą różnić się kolorem, od żółtego do winno-czerwonego. Płatki okółka wewnętrznego i warżka są skierowane do przodu z każdej strony i poniżej prętosłupa. Płatek grzbietowy wychyla się do przodu nad prętosłupem. Boczne płatki zewnętrzne mogą być szeroko rozpostarte lub silnie odgięte. Kwiaty mają ok. 3,3 cm średnicy między wierzchołkami bocznych płatków zewnętrznych. Ostro zakończone, lancetowate płatki obu okółków mają podobne kształty. Płatki okółka zewnętrznego mają ok. 1,9 cm długości i 0,6 cm szerokości w pobliżu podstawy. Płatki okółka wewnętrznego są nieco krótsze ale szersze, mają 1,8 cm długości i 0,8 cm szerokości. Wyraźnie 3-klapowa warżka jest zrolowana i tworzy rurkę wokół prętosłupa. Po rozłożeniu warżka ma ok. 1,8 cm długości i 1,7 cm szerokości w poprzek bocznych działek. Działka środkowa, mająca tylko ok. 0,75 cm szerokości, ma mały, ostro zakończony wyrostek na środku poza zaokrąglonym wierzchołkowym obrzeżeniem.  

Tłumaczenie: Grażyna Siemińska


-----------------  U P R A W A  ----------------

Temperatura:

Roślina ciepłolubna.

W lecie średnia temperatura dnia wynosi 27-28°C, nocy 18°C, co daje różnicę dobową 9-10°C. Najchłodniejsze dni i najmniejsza różnica dobowa występuje w okresie letniej pory deszczowej.  

Światło:

25000-40000 luksów. Jasne światło powinno być nieco przefiltrowane, bo południowe słońce może uszkodzić rośliny. Cały czas należy zapewniać silny ruch powietrza.  

Podlewanie:

Od wiosny do jesieni opady deszczu są umiarkowane do obfitych. Ich ilość następnie obniża się, przechodząc w 3-4 miesięczna porę suchą, trwającą od zimy do początków wiosny. Uprawiane rośliny powinny być często podlewane w okresie aktywnego wzrostu, ale należy zapewnić doskonały drenaż, aby podłoże w obrębie korzeni nie ulegało rozkładowi, ani nie było rozmoknięte. Jesienią podlewanie należy ograniczyć.  

Nawożenie:

W okresie aktywnego wzrostu rośliny należy nawozić co tydzień 1/4-1/2 zalecanej dawki nawozu dla storczyków. Wielu hodowców stosuje zrównoważony nawóz przez cały rok. Inni od wiosny do połowy lata stosują nawóz wysokoazotowy, przechodząc na wysokofosforowy późnym latem i jesienią. 

Podłoże:

Rośliny uprawiane są zwykle w taki sam sposób, jak gatunki Catasetum. Można je sadzić w korze lub włóknach paproci drzewiastej o średniej gradacji zmieszanych z mchem torfowcem. Gdy rośliny wchodzą jesienią w okres uśpienia, wtedy niektórzy hodowcy wyjmują je z doniczek i przechowują bez wody, zabezpieczone przed mrozem, aż do momentu, gdy wiosną pojawiają się nowe przyrosty. Dopiero wtedy rośliny są sadzone i uprawiane w zwykły sposób przez cały okres wegetacji. Wiard (1986) podaje, że w szklarni w Teksasie pozostawia przez zimę rośliny posadzone w doniczkach wypełnionych korą lub włóknami paproci drzewiastej z dodatkową wierzchnią warstwą mchu torfowca. Przez całą zimę podlewa je jednak tylko kilkakrotne i bardzo lekko. Regularne podlewanie i nawożenie podejmuje się stopniowo po rozpoczęciu wzrostu na wiosnę.  Rośliny dobrze rosną zamocowane na kawałkach paproci drzewiastej, jeśli tylko zapewni się wysoką wilgotność, a w okresie lata będą nawadniane co najmniej raz dziennie. W okresie wyjątkowo gorącej i suchej pogody zamocowane rośliny mogą wymagać nawet kilkakrotnego podlewania w ciągu dnia. Wiele osób uważa, że zapewnienie wysokiej wilgotności tak zamocowanym roślinom jest trudne, więc często są one uprawiane w doniczkach lub koszyczkach wypełnionych luźnym, szybko przesychającym podłożem. Taka mieszanka powinna zawierać składniki zatrzymujące wilgoć, takie jak pocięty mech torfowiec lub perlit. Często dodawany jest węgiel drzewny, aby struktura podłoża była luźna i aby zapobiec zakwaszaniu podłoża. Oprócz standardowego podłoża z kory jodłowej, hodowcy stosują z powodzeniem czysty mech torfowiec, pumeks, kawałki korka, a nawet mieszaninę równych części przefermentowanego i świeżego nawozu końskiego i węgla drzewnego. Jak z tego widać, można stosować prawie każde podłoże, pod warunkiem dobrania odpowiedniego schematu podlewania. Łatwiej jednak radzić sobie z roślinami, jeśli cały zbiór uprawia się w tym samym podłożu.  Jeżeli jako podłoże zastosuje się wyłącznie mech torfowiec, to konieczne będzie coroczne przesadzanie, ponieważ takie podłoże rozkłada się dość szybko. Wielu hodowców zaleca przesadzanie co roku bez względu na rodzaj użytego podłoża, ale nie jest to absolutnie konieczne dopóki nie zaczyna się ono rozkładać. Przesadzanie wykonuje się wtedy, gdy przy podstawie pseudobulwy pojawia się nowy przyrost. Wszystkie pseudobulwy powinny być rozdzielone i zostawia się tylko 1-2 pseudobulwy w doniczce. Niektórzy z hodowców podają, że rozdzielają rośliny na pojedyncze pseudobulwy. Ponieważ stare korzenie obumierają, większość z nich można obciąć. Kilka można zostawić, aby ułatwić roślinie umocowanie się w nowym podłożu dopóki nie rozwiną się nowe korzenie. Po przesadzeniu w ogóle nie podlewa się roślin aż do momentu, gdy nowy przyrost wypuści korzenie w nowe podłoże, a jego wysokość osiągnie 10-12 cm. Dopiero wtedy można podjąć normalne podlewanie, zwracając uwagę na to, aby woda nie dostała się do lejkowatego rozchylenia w nowym przyroście, bo może to doprowadzić do jego zgnicia. Dla uniknięcia tego niebezpieczeństwa niektórzy polecają umieszczenie w tym lejku niewielkiej ilości mieszanki Banrot lub innego środka grzybobójczego w proszku.  Po przesadzeniu przednich 1-2 pseudobulw pozostałe można użyć jako zaczątki nowych roślin. Należy usunąć stare korzenie, a pseudobulwy ułożyć płasko w płytkim pojemniku z mchem torfowcem. Po jakimś czasie od spodu lub na bokach pseudobulwy zaczną wyrastać nowe przyrosty. Niektórzy zalecają, aby w tym okresie oczekiwania starsze bulwy umieszczać w pozycji pionowej w pustych doniczkach. Na pojawienie się nowych przyrostów trzeba czekać nawet kilka miesięcy. Gdy pojawi się nowy przyrost, należy pseudobulwę tak umieścić w doniczce z podłożem, aby nowy przyrost był na powierzchni podłoża lub nieco poniżej. Jeżeli wzdłuż boków pseudobulwy pojawia się kilka przyrostów, należy ją po prostu położyć na powierzchni podłoża.  

Wilgotność powietrza:

Od późnej wiosny aż do początków jesieni wilgotność wynosi 85-90%, a następnie stopniowo spada i przy końcu zimy przez okres około jednego miesiąca wynosi 60%.  

Okres spoczynku:

Zimą średnia temperatura dnia wynosi 28-31°C, nocą 12-13°C, z amplitudą dobową 16-17°C. Zimą opady są niższe, ale dodatkowej wilgoci dostarcza obfita rosa występująca nawet w okresie suszy.  Zimą uprawiane rośliny potrzebują mniej wody. Po opadnięciu liści większość hodowców ogranicza podlewanie do takiej ilości, aby pseudobulwy nie uległy zbytniemu pomarszczeniu. Za duża ilość wody zimą jest najszybszym sposobem doprowadzenia do śmierci większości roślin z rodziny Catasetum. Niektórzy hodowcy obcinają liście, które nie opadły przed końcem jesieni, aby wymusić uśpienie rośliny. Nawożenie należy wyeliminować aż do momentu pojawienia się nowych przyrostów i rozpoczęcia obfitszego podlewania na wiosnę. Nowe przyrosty są szczególnie wrażliwe na zagniwanie, dlatego kiedy się pojawiają, podlewanie powinno być ostrożne, aby nie zmoczyć wyłaniających się wierzchołków.